1,Արյան բաղադրությունը և ձևավոր տարրեր։

Արյունը կարմիր գունավորում ունեցող հեղուկ է, որի խտությունը քիչ ավելի է ջրի խտությունից: Չափահաս մարդու արյան քանակը կազմում է մարմնի զանգվածի (7-8)%-ը (5−6,5)լ: Այն կազմված է միջբջջային նյութից՝ պլազմայից (55−60)% և ձևավոր տարրերից (40−45)%

2. Արյան մեծ և փոքր շրջան։

3. Սրտամկանի ինֆարկտ։

Սուր կորոնար համախտանիշը

4. Գլխուղեղի կատված։

5. Սրտի կառուցվածք։

6. Շնչառական համակարգի կառուցվածք։

7. Շնչառական համակարգը ինչ կապ ունի արյունատար համակարգի հետ։

Շնչառական համակարգը արյունե մատակարարում սիրտ

8. Ներկայացնել մարտ ամսվա բլոգային աշխատանքների հղումները։

413. Լուծեք անհավասարումը (413-423)
ա) x+4>5x
x-5>-4
-4x>-4
x=-4/4
x<1
x∈(1; +∞)
գ) 2x+1<x
2x-x<-1
x<-1
x∈(-∞; -1)

416.
ա) x+2<x
x-x<-2
0<-2
x∈ ∅
գ) 4-8x<-8x+4
0<0
x∈ ∅

418.
ա) 1,2-2,6x-5>3,2x-3
-2,6x-3,2x>5-1,2-3
-5,8x>0,8
x<0,8/5/8
x<-8/58
x∈(-∞; -8/58)
գ) 7-0,2x<21,28-1,6x
-0,2x+1,6x<21,28-7
1,4x<14,28
x<14,28/1,4
x<10,2

420.
ա) (x+1)-(2x+3)-(1-7x)<x-(8-5x)
x+1-2x-3-1+7x<-8+5x
x-2x+7x-x-5x<-8-1+3+1
0<-5
x∈ ∅

425. Լուծեք ոչ անհավասարումը (425, 426)
ա) 3,1-2x≥5,1-x
-2x+x≥5,1-3,1
-x≥2
x≤-2
x∈ (-∞; -2]
գ) (2x-1)-(5-3x)≥2-5x
2x-1-5+3x>2-5x
2x+3x+5x≥2+1+5
10x≥8
x≥8/10
x∈[8/10, +∞)

426.
ա) 2x+1/5≥2
2x+1≥5∙2
2x-1≥10
10-9
x=9/10
x∈ [9/10; +∞)

Նախագիծ՝Ֆիզիկական երևույթները կյանքում

Մարդկանց շատ հետաքրքրող ֆիզիկական երեվույթներից է արևի խավարումը:

Ի՞նչ է արևային խավարումը:

Արեգակնային խավարումը, որը տեղի է ունենում այն ​​ժամանակ, երբ Լուսինը մտնում է Արևի և Երկրի միջև, դիտվում է որպես ամբողջական, մասնատված կամ ողողված արևային խավարում:
Ամբողջ խավարման դեպքում Լուսինը ամբողջովին ծածկում է արևի լույսը: Ամբողջ խավարումը ամենատարածված խավարումն է: Լրիվ արևային խավարման համար Լուսինը պետք է հեռու լինի արևից ՝ Երկրին մոտ: Լուսնի հարևանությունը Երկրին առաջացնում է Արևին անտեսանելի, իսկ արևի լույսերը արգելափակված են Լուսնի կողմից: Քանի որ Լուսինը ունի ավելի փոքր զանգված, քան Արևը և Երկիրը: Լուսնի ստվերն ամբողջ խավարումներով ստեղծում է Երկրի վրա գիծ ՝ 16.000 կմ երկարությամբ և 160 կմ լայնությամբ: Արևի խավարման խավարման ճշգրիտ պահը դիտվում է 2 և 4 րոպեների միջև:

Ինչպե՞ս է տեղի ունենում խավարումը:

Արեգակնային խավարումը բնական երևույթ է, որը տեղի է ունենում այն ​​ժամանակ, երբ Լուսինը իր ուղեծրային շարժումների ընթացքում մտնում է Արևի և Երկրի միջև: Լուսինը մտնում է Արեգակի և Երկրի միջև ՝ թույլ չտալով արևի որոշակի կամ բոլոր լույսերը կարճ ժամանակով հասնել Երկիր: Այս դեպքում Լուսնի ստվերն ընկնում է Երկրի վրա: Արեգակնային խավարումը տեղի է ունենում լիարժեք արևային խավարման, մասնակի խավարման և ողողված խավարման տեսքով: 

Ստեղծագործական աշխատան

Ստեղծագործական աշխատանք. գրել , շարադրել մտքերը, թեման ընտրում եք ինքնուրույն, ներկայացնելու ձևը՝ հոդված, շարադրություն, պատմվածք, հեքիաթ, բանաստեղծություն, այլ…

Ինտերնետը տեղեկատվությունների ընդհանուր համացանց է, որից օգտվում են աշխարհի տարբեր սեռի և տարիքի միլիոնավոր մարդիկ` համակարգիչներով, հեռախոսներով և այլ սարքերով: Ինտերնետը դարձել է մարդկանց  անբաժանելի ընկերը և մենք հաճախ ենք զգում համացանցի պահանջը: Ես կարծում եմ, որ համացանցը փոխել է մարդուն։ Այն հոգեպես կտրում է նրան իրական, ֆիզիկական աշխարհից և սահմանափակել մարդկային իրական շփումը։ Հիմա մենք ունենք հարյուրավոր և հազարավոր ընկերներ, սակայն նրանց տաս տոկոսին հազիվ թե կյանքում տեսած լինենք։ Իսկ մանկության ընկերներին և հարազատներին գրեթե չենք հիշում։ Կարծում եմ, իրական շփումը ունի մեծ դեր և ազդեցություն՝ միմյանց ավելին փոխանցելու, տալու, քան վիրտուալ շփումը։ Այս առումով, ցավում եմ, որ համացանցն այսքան շատ է մտել մեր կյանք։ Նա մեզնից խլել է իրական շփման համար ժամանակն ու հնարավորությունը։

384. Կոորդինատային առանցքի վրա պատկերեք միջակայքը
ա) (-2 ; 7)

գ) (1234; 1398)

1234<1398

394. Լուծեք անհավասարումը (394-408)
ա) x-1>0
x>1

գ) x-0,5<0
x<0,5

396.
ա) x-2>0,2
x>0,2+2
x>2,2
x∈(-∞ ; 2,2)

ե) x+10,7>7,9
x>7,9-10,7
x>-2,9
x∈(-2,9;+∞)

399.
ա) 2x>4
x>4/2
x>2
x∈(2, +∞)
գ) -5x<100
x>100/5
x>-20
ե) -2x>-2
x>1

401.
ա) 2x>0
x>0/2
x>0
x∈(0, +∞)
գ) -x<2
x<2/1=-2
x∈(-∞, 2)

403.
ա) 2/3x<5/6
x<5/6:2/3
x<5/6∙3/2
x=5/4

Առաջադրանքներ դասարանում և տանը կատարելու համար։

1.Յուրաքանչյուր շարքից մեկական բաղադրիչ վերցնելով` բաղադրյալ դերանուններ կազմի՛ր:

Ա. Այս, այդ, այն, նույն, որ, քանի, ինչ, ոչ:-այդքան,ինչ-որ,այսքան,ոչինչ,նոյնքան

Բ. Ինչ, տեղ, պես, քան, պիսի, երորդ:-քանիերորդ,ինչպիսի,

2.Տրված դերանուններով բառեր կազմի՛ր:

Ես, ինքը (իր կամ յուր), այս, նույն, այլ, ամեն:-եսասեր,ինքնահավան,այսպիսի,նույնությամբ,այլակերպ,ամենազոչ:

3.Տրված որոշյալ դերանուններով նախադասություններ կազմի՛ր:

Բոլոր, բոլորը, ամբողջ, ամբողջը, ամեն ինչ, յուրաքանչյուր, ամեն մի:

Բոլոր ծաղիկները գղեցիկ են:

Բոլորը տանն էին:

Ամբողջ օրը արև էր: Ամբողջը տարավ իր հետ:

Միշտ չէ,որ քո ուզածով է:Յուրաքանչյուր օրը պարգև է:

Ամոն մի օրն ինձ համար յուրահատուկ է:

4.Տրված ժխտական և անորոշ դերանուններով նախադասություններ կազմի՛ր:

Ինչ-որ, մի քանի, ուրիշ, ոչ մի, ոչ ոք, ոչինչ:

5.Ընդգծված դերանունները փոխարինի՛ր համապատասխան հոդերով (եթե պետք է, կարող ես նախադասությունից բառ հանել):

Քո ընկերը մենակ քայլում էր փոշեծածկ ճանապարհով:
Իմ որսն իր ոտքով եկավ:
Մենք, այսինքն` ծովափի բնակիչները, ծովից ենք հանում մեր սնունդն ու հարստությունը:
Դու` մեր ամենաուժեղ մարզիկը, հաղթանակով պիտի գաս:
Ես ծեր որսորդ եմ ու կյանքում շատ բան եմ տեսել:
Դուք` մեր շնորհալի տղաները, ձեր խոսքը դեռ չեք ասել:
Քո սիրտը քա՛ր է, քար:
Ձեր ձեոքն ընկնողին պրծում չկա:

6.Դերանունների գործածության հետ կապված սխալները գտի՛ր և ուղղի՛ր:

Մի վարժեցնող փոկին խոսել է սովորեցրել: Նա նրա սանիկի խոսելու ընդունակությունր զարգացրել է երեք տարում: Այս ժամանակամիջոցում իր (փոկի) սիրած ծովատառեխը տալու և խրախուսելու միջոցով հասել է նրան, որ փոկն անգլերեն ասում է «Բարև, ինչպե՞ս ես», «Եկ այստեղ» և այլ նախադասություններ: Այլևս ոչ ոք չէին ուզում տեսնել այդ մարդուն:
16-րղ դարի ամբողջ ազնվական մարդիկ Ամերիկան հայտնագործողներից նոր նվեր ստացան:
Բոլոր աշխարհն է հետևում ռոբոտների արտադրությանը: Ֆիրմայի արտադրած ամբողջ նոր մեքենաները շատ արագ սպառվել են:

Հղումով նայիր դերանվան տեսակները։

7․Կետերի փոխարեն գրել հարցահարաբերական դերանուններ:
1. Հիմա ենք հասկանում, թե …. անտարբեր ենք եղել այդ մարդու հանդեպ:
2. ….  ձեռքով են կառուցվել այս շենքերն ու փողոցները:
3. Զարմանքով նայում ես շուրջդ ու մտածում, թե …. է կյանքն այսպիսին դարձել:
4. Միայն նա կասի`  ….  է կատարվել այստեղ:
5. ….  կասի, թե մեր քաղաքում  ….  հայտնվեցին այդ փոխադրամիջոցները:
6. Սա մի անգնահատելի գանձ է, ….  Դուք պարգևեցիք ինձ:

8․Կետերի փոխարեն գրել ժխտական դերանուններ:

1. ….  չնկատեց, թե բժիշկը երբ դուրս եկավ հիվանդասենյակից:
2. Երկար ժամանակ նրանցից …. չէր համարձակվում խոսել:
3. Գույների այս համադրությունից էլ …. չստացվեց:
4. Արտասվող ապակիների միջից …. բան չէր երևում:
5. Թանգարանի դահլիճներում գրեթե …. չէր փոխվել, ….  ցուցանմուշ կարծես չէր տեղաշարժվել, գողության մասին ….  չէր կասկածում, աշխատակիցներից …. մտքով նման բան չէր էլ անցնի:

9․ Գտնե՛լ փոխադարձ դերանունները։
Կախարդական մի շղթա կա երկնքում՝
Անրերևույթ, որպես ցավը խոր հոգու,
Իջնում է նա հուշիկ, որպես իրիկուն՝
Օղակելով լույս աստղեցը մեկմեկու։
Մեղմ գիշերի գեղագանգուր երազում
Այն աստղերը, որպես մոմեր սրբազան,
Առկայծում են կարոտագին երազուն՝
Հավերժաբար իրար կապված և բաժան։
Ես ու դու էլ շղթայված ենք իրարու,
Կարոտավառ երազում ենք միշտ իրար,
Միշտ իրար հետ, բայց միշտ բաժան ու հեռու
Աստղերի պես և՛ հարազատ, և՛ օտար…
Վահան Տերյան

Լրացուցիչ առաջադրանքներ

10․Դո՛ւրս գրել անձնական դերանունները. կազմե՛լ նախա—
դասություններ՝ գործածելով այդ դերանունները։
Իրար, այսչափ, նրանք, ոմն, ուրիշ, մենք, յուրաքանչյուրը, ինքը, նույնպիսի,
ամեն ինչ, ողջ, իրենք, ոչինչ, դա, ամբողջ, սա, միմյանց, ոչ մեկը, ոչ ոք, դուք,
ամենքը, մեկմեկու:

11․ Դո՛ւրս գրել ցուցական դերանունները. կազմե՛լ նախա—
դասություններ՝ գործածելով այդ դերանունները։
Ոմն, այսչափ, ինչ-որ, դրա, մենք, յուրաքանչյուրը, ինքը, նույնպիսի, ամեն
ինչ, ողջ, իրենք, ոչինչ, դա, ամբողջ, սա, միմյանց, ոչ մեկը, ոչ ոք, դուք, մյուս,
ամենքը, միևնույն:

12․ Ո՞ր շարքի բոլոր դերանուններ են ցուցական:
1. ողջ, ամբողջ, միևնույն, ամենայն
2. համայն, սույն, միևնույն, ինչ
3. այսպես, այդպես այնպես, որքան
4. սա, դա, նույնտեղ, այնչափ

13․ Ո՞ր շարքի բոլոր դերանուններ են որոշյալ:
1. միմյանց, յուրաքանչյուր, ինչ, երբ
2. ամեն ինչ, համայն, ամեն մի, ողջ
3. որտեղ, քանի, ինչպես, ինչու
4. իրար, որերորդ, քանիսը, այլ

14․ Ո՞ր շարքի բոլոր դերանուններ են հարաբերական:
1. ով, ինչ, երբ, սույն
2. ողջ, քանի, ինչու, որ
3. որտեղ, քանի, ինչպես, ինչու
4. իրար, որերորդ, քանիսը, այլ

Չարենցի մասին

Միքայել Մազմանյանը Չարենցի մասին իր հուշերում գրում է. «Կոմիտասի թաղումն էր։ Դագաղը դրված էր կուլտուրայի տան դահլիճում։ Չարենցը մի պահ քարացած կանգնեց, ապա կռացավ, համբուրեց ապակին և լուռ քայլեց դեպի դուրս։ Անմիջապես ճանապարհ տվին։ Գնում էր գլուխը կախ՝ ձեռքերի մեջ ճմրթելով գլխարկը։ Երեկոյան մոտն էի։ Հետաքրքրվեց հուղարկավորության մանրամասնություններով։

ՔԻՄԻԱ

1․ Ո՞ր Մետաղների օքսիդներն են ջրում լուծելի։ Թվարկե՛ք այդ մետաղները։
Նատրիումի օքսիդը (Na2O), կալիումի օքսիդը (K2O) մետաղների օքսիդներ են, որոնք լուծելի են ջրի մեջ:
2․ Որո՞նք են կոչվում հիմնային օքսիդներ։ Բերե՛ք հինգ օրինակ։
Լիթիումի օքսիդ (Li2O) Նատրիումի օքսիդ (Na2O) Կալիումի օքսիդ (K2O) Ռուբիդիումի օքսիդ (Rb2O) Ցեզիումի օքսիդ (Cs2O):
Հիմնական օքսիդները օքսիդներ են, որոնք ցույց են տալիս հիմնային հատկություններ, որոնք հակադրվում են թթվային օքսիդներին, և որոնք կամ: արձագանքել ջրի հետ հիմք ստեղծելու համար; կամ. արձագանքում են թթվի հետ՝ առաջացնելով աղ և ջուր, որոնք կոչվում են չեզոքացման ռեակցիաներ:
3․ Գրե՛ք հետևյալ օքսիդներին համապատասխանող հիդրօքսիդների բանաձևերն ու անունները՝ Li₂O, CaO, HgO, Al₂O₃, Cr₂O₃, MnO, Fe₂O₃:
Հիմնական օքսիդներ՝ CaO (կալցիումի օքսիդ) MgO (մագնեզիումի օքսիդ),
4․ Ներկայացրե՛ք լիթիումի, նատրիումի, մագնեզիումի, բարիումի, ցինկի, պղնձի(II) և երկաթի (III) հիդրօքսիդների բանաձևերը։
5․ Գրե՛ք հետևյալ փոխարկումներին համապատասխան ռեակղիաների հավասարումները․
Ba → BaO → Ba(OH)₂

374. Ասեք թվային բազմության անվանումը և պատկերեք այն կոորդինատային ուղղի վրա․
բ) (3;5)
3<X<5

դ) (3;5]
3<X≤5

զ) (-2; +∞)
-2<X<+∞

376. Պատկանու՞մ է արդյոք -2 թիվը տրված թվային բազմությանը (գրառումը կատարեք ∈ և ∉ նշանների օգնությամբ)։
x=-2
բ) x∉ (-2; 3)
դ) x∈ (-3; +∞)
զ) x∈ Z

377. Պատկանո՞ւմ է արդյոք 2/3 թիվը տրված թվային բազմությանը (գրառումը կատարեք ∈ և ∉ նշանների օգնությամբ)։
x=2/3
բ) x∈ [1;2]
դ) x∉ (2/3; +∞)

378. Գրառեք նկ․ 22-ում պատկերված բազմությունները․
(3; 7)
3<X<7

[5; 6)
5≤X<6

(-∞; 8)
-∞<X<8

380. Նկ․ 23-ում պատկերված թվային բազմությունները գրառեք անհավասարությունների նշանների օգնությամբ․
(-1; 3,5)
-1<X<3,5

[-7; -1]
-7≤X≤-1

381. Կոորդինատային առանցքի վրա պատկերեք այն թվերը, որոնք՝
բ) -5-ից մեծ են
-1<X<3,5

զ) -5-ից մեծ են, բայց -1-ից փոքր։
-7≤X≤-1

Ստացված թվային բազմությունները գրառեք անհավասարությունների տեսքով։

383. Կոորդինատային առանցքի վրա պատկերեք թվային միջակայքերը․
բ) [1/3; 3] և [-2; 0,3]

դ) (-0,44; 13/40) և (- 3/7; – 1/4)

1,

Քառյակ, չորս տողից բաղկացած բանաստեղծություն։ Այն արտահայտում է մի ավարտուն միտք, գաղափար, պատկեր։ Քառյակն ունի խոհափիլիսոփայական բովանդակություն։ Լայնորեն տարածված է եղել արևելքի միջնադարյան բանաստեղծության մեջ և կոչվել է ռուբայի։ Հետագայում բանաստեղծության այս ձևը կիրառվել է նաև արևմտյան պոեզիայում։ 

2,

Քառյակը գոհար է և անպայման հղկված պետք է լինի։

Քառյակները շատ նուրբ, ազնիվ, խորը և գեղեցիկ բաներ են։

3,

Մինչև էսօր իմ օրում
Մարդ չեմ տեսել ես շորում.
Մարդը մերկ է ու անինչ,
Սիրտ ունի լոկ իր փորում։

Քանի՜ մահ կա իմ սրտում,
Թափուր գահ կա իմ սրտում.
Չէ՛, դու էլ ես մահացու.
Մահի ահ կա իմ սրտում։՝,